วันเอดส์โลก 1 ธันวาคม 2559
1 ธันวาคม ของทุกปี World AIDS Day
“ตรวจเร็ว รักษาเร็ว ยุติเอดส์” ตรวจ ฟรี ปีละ 2 ครั้ง ที่โรงพยาบาลของรัฐทุกแห่ง และทุกสิทธิการรักษา
ดูภายนอกไม่รู้ ต้องดู ผลเลือด คนที่มีเชื้อเอชไอวี อยู่ในร่างกาย ไม่สามารถมองออกได้ด้วยตาเปล่า ถึงแม้จะดูดีสะอาด สวย หล่อ เรียบร้อย ซึ่งหากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันแม้เพียงครั้งเดียว ก็สามารถติดเชื้อเอชไอวีได้
“ถ้ารู้เร็ว ก็ดูแลตัวเองได้เร็ว” การตรวจและรักษาอย่างเนิ่นๆนั้น มีความจำเป็นอย่างยิ่งต่อการดูแลร่างกาย และชีวิต
การตรวจเลือดหาเชื้อเอชไอวี
- สามารถลดความวิตกกังวลหลังจากที่มีพฤติกรรมเสี่ยง
- ถ้าไม่ได้ติดเชื้อจะได้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์ให้ปลอดภัย
- ถ้าติดเชื้อจะได้รักษาสุขภาพให้แข็งแรง ป้องกันการรับเชื้อเพิ่ม หรือไม่แพร่เชื้อให้คนอื่นๆ และเข้ารับการรักษาที่เหมาะสมต่อไป
- หากติดเชื้อจะสามารถเข้าถึงบริการดูแลรักษาอย่างรวดเร็ว ก่อนป่วยด้วยโรคแทรกซ้อน
เอชไอวี/เอดส์ คืออะไร ?
เอดส์ (AIDS) ย่อมาจาก Acquired Immune Deficiency Syndrome คือ กลุ่มอาการภูมิคุ้มกันเสื่อม เป็นกลุ่มอาการที่เกิดขึ้นเพราะร่างกายได้รับเชื้อไวรัสเอชไอวี ซึ่งตัวไวรัสจะเข้าไปทำลายเม็ดเลือดขาวของร่างกาย ทำให้เม็ดเลือดขาวชนิด ซีดี 4 ลดน้อยลง จึงง่ายต่อการติดเชื้อโรคฉวยโอกาส เช่น วัณโรคปอด ปอดอักเสบ เป็นต้น
“เอดส์ ป้องกันได้ ด้วยการใช้ถุงยางอนามัย ทุกครั้ง กับทุกคน ทุกช่องทาง”
ปัจจัยและโอกาสเสี่ยงในการรับเชื้อเอชไอวี การที่คนๆหนึ่งจะรับเชื้อเอชไอวี (HIV) เข้าสู่ร่างกายได้จะต้องประกอบด้วย 3 ปัจจัย ดังนี้
- ปริมาณและแหล่งที่อยู่ของเชื้อ (Quantity and Source)
- ต้องมีจำนวนเชื้อเอชไอวีในปริมาณที่มากพอในสารคัดหลั่งที่เป็นที่อยู่ของเชื้อ ซึ่งเชื้อเอชไอวี มีปริมาณมากในเลือด รองลงมาคือน้ำอสุจิ น้ำในช่องคลอด และน้ำนมแม่ตามลำดับ
- เชื้อเอชไอวี มีชีวิตอยู่ในคนเท่านั้น
- คุณภาพของเชื้อ (Quality)
- เชื้อเอชไอวีไม่สามารถมีชีวิตอยู่นอกร่างกายคนได้
- สภาพในร่างกายและสภาพแวดล้อมบางอย่าง มีผลทำให้เชื้อไม่สามารถอยู่ได้ เช่น สภาพที่เป็นกรดหรือเป็นด่างในน้ำลาย ในกระเพาะอาหาร สภาพอากาศ ความร้อน ความแห้ง ความชื้น ฯลฯ
- ช่องทางการติดต่อ (Route of Transmission)
ไวรัสเอชไอวีจะต้องถูกส่งผ่านจากคนที่มีเชื้อไปยังอีกคนหนึ่ง โดยเชื้อจะต้องตรงเข้าร่างกาย ได้ 3 ช่องทาง คือ
- ทางเพศสัมพันธ์แบบสอดใสโดยไม่ได้ป้องกัน
- ทางเลือด เช่น การใช้เข็มหรือกระบอกฉีดยาเสพติดร่วมกับคนที่มีเชื้อเอชไอวี
- ทางการติดต่อจากแม่ที่มีเชื้อเอชไอวีสู่ลูก
*** หากขาดปัจจัยข้อใดข้อหนึ่ง ก็ไม่สามารถทำให้ติดเชื้อเอชไอวีได้ ***
ประเด็นคำถามที่ต้องการคำตอบ
- จะติดเอดส์ ? หากทำ Oral sex (เพศสัมพันธ์โดยใช้ปาก) กับคนที่มีเชื้อ HIV การทำ Oral sex ให้ผู้ที่มีเชื้อเอชไอวี ถึงแม้ มีโอกาสสัมผัสกับน้ำอสุจิหรือน้ำจากช่องคลอด แต่หากผู้ที่ทำ Oral sex ไม่มีแผลที่เยื่อบุในช่องปากหรือคออักเสบ ไม่เสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี เพราะเชื้อเอชไอวี ไม่มีช่องทางเข้าสู่ร่างกายได้นั่นเอง
- การช่วยตัวเองจะติดเอดส์ได้หรือไม่ ? การช่วยตัวเองไม่เสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี แต่ควรระวังเรื่องความสะอาด หรือไม่ทำรุนแรงจนเกิดบาดแผล
- มีโอกาสรับเชื้อเอชไอวีจากใบมีดโกนที่ร้านตัดผมหรือไม่ ? โดยทั่วไปช่างจะเปลี่ยนใบมีดโกน หรือทำความสะอาดใบมีดโกนก่อนใช้ครั้งต่อไป ทำให้ไม่มีโอกาสสัมผัสเลือดที่มีเชื้อเอชไอวี ฉะนั้นจึงไม่เสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี
- รับประทานอาหาร หรือใช้ของร่วมกับผู้ติดเชื้อเอชไอวีได้หรือไม่ ? เชื้อเอชไอวี ไม่ติดต่อโดยการสัมผัส การรับประทานอาหาร การสนทนา การทำงาน หรือการใช้ของร่วมกันกับผู้ติดชื้อเอชไอวี
ขอบคุณข้อมูลจาก : กรมควบคุมโรค